ОСОБЕННОСТИ РАСПРЕДЕЛЕНИЯ ТЕМПЕРАТУРЫ В ГЛАЗУ КРОЛИКА

Xülasə

İnsan və heyvan gözünün müxtəlif şöbələrində hərarətin yayılması məsələsi hal-hazırda kifayyət qədər öyrənilməyib.

Məqsəd – ətraf mühitin temperaturundan asılı olaraq eksperimentdə dovşan gözünün müxtəlif şöbələrində hərarətin paylanmasının qanunauyğunluğunu öyrənmək.

Material və metodlar
Temperaturun ölçülməsi üçün logger, diametri 0,7 mm olan ölçü zondlarından, vizualizasiya və real zaman rejimində temperatur göstəricilərinin qeydiyyatı üçün proqramm təminatı ilə kompüterdən ibarət termoelektrik qurğu istifadə olunmuşdur. Eksperiment 21 dovşan (42 göz) üzərində aparılmışdır. Bütün eksperimental heyvanlar 3 qrupa bölünmüşdür. Birinci qrupda (11 dovşan, 22 göz) ətraf mühitin temperaturu 23°-25° C olduğu zaman gözün müxtəlif şöbələrində temperaturun ölçülməsi aparılmışdır, ikinci qrupda (5 dovşan, 10 göz) müvafq olaraq – 1 4,5°-15,5°C; üçüncü qrupda (5 dovşan, 10 göz) – 30°-32° C.

Nəticə
Temperaturun ən aşağı göstəriciləri buynuz qişanın xarici səthinə uyğun gəlir, gözn daxili şöbələrində tədricən artaraq, tor qişa səviyyəsində və subtenon boşluqda maksimal həddə çatır. Buynuz qişanın xarici səthi və tor qişa arasındakı temperatur qradiyenti I qrupda 3,23°C, II qrupda – 4,68°C, III qrupda – 3,85°C təşkil etmişdir.

Yekun
Ətraf mühit temperaturunun artması və ya düşməsi zamanı dovşan gözünün daxili və xarici şöbələrində temperatur fərqinin yüksəlməsi baş verir. Konyunktivanın aşağı tağı temperaturu və tor qişanın temperaturu arasında yüksək korrelyasiya əlaqəsi aşkar edilmişdir.